Wijkontwikkeling
De gemeente gebruikt een gebiedsgerichte aanpak om alle wijken sterk en gezond te houden en een van de onderdelen van gebiedsgericht werken is het opstellen van wijkontwikkelingsplannen.
Wijkontwikkelingsplannen
Wijkontwikkelingsplannen zorgen er voor dat inwoners in de wijken mee aan het stuur kunnen zitten en bepalen wat van belang is in hun wijk. Om alle wijken gezond en leefbaar te houden, dient er per wijk en in samenwerking met de bewoners een wijkontwikkelingsplan opgesteld te worden waarin de positieve punten in de wijken versterkt worden en waarbij de problemen aangepakt worden.
Het wijkontwikkelingsplan vertelt het verhaal van de wijk, zowel vanuit analyse als vanuit persoonlijke bijdragen uit de wijk. Zowel de sterke punten als de knelpunten komen aan bod.
De bewoners geven mede aan wat zij willen bereiken in de wijk en denken mee over welke oplossingen daar aan kunnen bijdragen, de gemeente faciliteert hierin. De basis is gelegen in de sociale cohesie van de wijk, het samen wonen en leven in de wijk, maar natuurlijk zijn er ook ruimtelijke fysieke knelpunten en kansen die aangepakt kunnen worden.
Klik op onderstaande button voor meer informatie over elk wijkontwikkelingsplan.
Op welke manier gaan we dit aanpakken?
De gemeente neemt het initiatief om met bewoners en (maatschappelijke) partners in de wijk te komen tot een wijkontwikkelingsplan, waarbij bewoners, (maatschappelijke) partners en gemeente samen kijken hoe de leefomgeving aantrekkelijker, sociaal bewuster en veiliger kan worden.
Een wijkontwikkelingsplan bestaat uit een analyse van wat er in een wijk gebeurt. Onderdeel van het wijkontwikkelingsplan is een uitvoeringsplanning met concrete activiteiten in de komende jaren. Uitvoering gebeurt in samenspraak door de gemeente, verschillende partners en bewoners van de wijk. Een wijkontwikkelingsplan gaat om zowel sociale, ruimtelijke, gezondheids- als leefbaarheidsaspecten. Deze integrale benadering en de samenwerking met bewoners kost tijd, maar levert meer rendement en draagvlak op.
De basis van het wijkontwikkelingsplan is dat deze bijdragen een fijn samen wonen en leven in de wijk. Verbeteren en behouden van vitale wijken, buurten en straten van een gebiedsgerichte aanpak.
Hierbij komen verschillende thema’s aan bod zoals bijvoorbeeld:
- Bereikbaarheid en verkeer
- Openbare ruimte en veiligheid
- Sociale cohesie, samen wonen en leven
- Duurzaamheid
- Groen
- Van jong tot oud samen actief in de wijk
- Etc…
Wat is een wijkontwikkelingsplan
Een wijkontwikkelingsplan bestaat uit:
- Een inventarisatie van wat er speelt en een analyse van de problemen in de wijk, dit is de situatieschets van de wijk.
- SMART geformuleerde activiteiten /oplossingen voor de wijk Skandia-Hulst voor de korte termijn. Het gaat hier om activiteiten met een hoge zichtbaarheid.
- Voorstellen voor de middellange termijn op het gebied van sociaal maatschappelijke vraagstukken die in de wijk spelen. Dit zijn met name activiteiten waar bewoners en sociaal maatschappelijke partners zelf mee aan de slag gaan. Hiermee kunnen ook lopende activiteiten van al bestaande wijk-netwerken in het zonnetje worden gezet.
- Eventueel, indien dit in de betreffende wijk relevant is, een oriëntatie op lange termijn vraagstukken waaronder gebiedsontwikkelingen en vastgoed-gerelateerde verbetervoorstellen.
- Deze activiteiten en keuzes hebben draagvlak bij de bewoners van de wijk en bij de (maatschappelijke) partners.
- Een beschrijving van de rol van de bewoners en de overige wijkbewoners bij de uitvoering van de activiteiten / oplossingen.
- Inzicht in het budget dat nodig dan wel beschikbaar is voor de activiteiten / oplossingen.
Een belangrijk deel van het wijkontwikkelingsplan is de situatieschets van de wijk, deze dient een beeld te geven van hoe de wijk er nu voor staat. Hierin wordt de beleving van de bewoners van de wijk weergegeven, zowel qua positieve woonbeleving als qua zorgen over de wijk. Daarnaast worden feitelijkheden opgenomen voor zover ze bekend zijn uit eerder gedane onderzoeken en rapportages.
Het belangrijkste onderdeel van het wijkontwikkelingsplan is de beschrijving van de netwerken en activiteiten die plaats vinden in de wijk. Hiervan is aangegeven dat deze SMART dienen te zijn voor wat betreft de korte termijn activiteiten en dat met betrekking tot projecten er vooral kaders en/of een proces beschreven zal worden in het wijkontwikkelingsplan.
De kwaliteit van het wijkontwikkelingsplan is voldoende wanneer:
- Bewoners en (maatschappelijke) partners zich herkennen in het Wijkontwikkelingsplan en het plan voorziet in gedragen activiteiten en oplossingen.
- Er een goede mix is van activiteiten die voor en door de wijk worden uitgevoerd en activiteiten waarin de gemeente een rol heeft.
- Er activiteiten en oplossingen in het plan zijn opgenomen die bijdragen aan beleidsdoelstellingen en de strategische visie van de gemeente Geldrop-Mierlo, binnen realistische haalbare grenzen t.a.v. o.a. budget en tijd.
Werkwijze opstellen wijkontwikkelingsplan
Het wijkontwikkelingsplan wordt opgesteld op basis van de fasen van Design Thinking. Dit betekent dat we veel praten met mensen en zoeken naar de gezamenlijkheid en de vraag achter de vraag voordat we over oplossingen gaan nadenken. Deze werkwijze bestaat uit de volgende stappen:
Fase 1: Het bepalen van de scope
In dit geval zijn dit de thema’s die we willen behandelen in het wijkontwikkelingsplan. Dit doen we op basis van het in kaart brengen van wat we al weten over de wijk middels een interne startbijeenkomst en het inventariseren van de beschikbare cijfers over de wijk. Daarnaast houden we enkele interviews met mensen waarvan we weten dat ze een brede kennis hebben over de wijk. Deze fase hebben we inmiddels afgerond.
Fase 2: De empathy-fase, de inventarisatiefase.
In deze fase gaan we op zoek naar de mensen voor wie we dit wijkontwikkelingsplan maken, in dit geval de bewoners uit de wijk. Met hen gaan we uitgebreid in gesprek over de verschillende thema’s. Dit doen we door ze bepaalde vragen voor te leggen en onszelf heel erg in de luisterstand te zetten. We noteren zoveel mogelijk van wat de mensen ons vertellen om hier later de belangrijkste vraagstukken uit te filteren.
We organiseren per thema twee bijeenkomsten, één overdag en één in de avond.
Tijdens deze bijeenkomsten organiseren we gesprekstafels met maximaal tien bewoners per tafel zodat er een goed gesprek kan plaatsvinden over een bepaald onderwerp.
Afhankelijk van het thema gaat dit via een wereld café systematiek waarbij de bewoners na 45 minuten doordraaien naar een andere gesprekstafel met een ander onderwerp.
Naast de bijeenkomsten met de bewoners gaan we ook intern verder met de inventarisatie van onze eigen beleidsthema’s en ambities. Deze liggen bijv. op het gebied van wonen en vastgoed, maar mogelijk ontdekken we ook nog andere thema’s waarbij we als gemeente al een visie willen formuleren. Daarnaast brengen we de projecten in het gebied nog gedetailleerder in beeld qua kaders en randvoorwaarden.
Deze fase eindigt met een herdefiniëring van de vraagstukken. Dit is een sessie waarbij we alle informatie samen brengen en deze zo concreet mogelijk gaan vertalen naar:
- vraagstukken waar we nog een oplossing voor moeten vinden en
- kansen, activiteiten die eigenlijk al op zichzelf bijdragen aan wat we willen bereiken in de wijk.
Fase 3: Brainstorming
In deze fase gaan we (projectteam en werkgroepen) weer met de bewoners samen in gesprek tijdens verschillende bijeenkomsten. Nu echter staat het creatief denken centraal en gaan we zoveel mogelijk oplossingen bedenken voor de vraagstukken die nog open staan. Dit vraagt om een open mind van de werkgroep.
Om deze sessies goed te begeleiden gaan we ook de innovators van de Dienst Dommelvallei inschakelen. In kleine groepen krijgen bewoners en collega’s samen steeds een vraagstuk waarvoor zij oplossingen mogen verzinnen, en dan zijn met name oplossingen waar ook de bewoners zelf een aandeel in kunnen hebben wenselijk.
Fase 4: Prototyping en selectie
De oplossingen die we al kunnen uitwerken worden alvast in een soort prototype (een beschrijving of tekening van de oplossing) uitgewerkt. Deze prototypen worden gepresenteerd aan de bewoners tijdens inloopbijeenkomsten. De bewoners kunnen erbij schrijven wat ze van het prototype vinden en of ze zelf een bijdrage willen leveren aan de uiteindelijke realisering ervan. Dit leidt tot een selectie van de meest kansrijke oplossingen.
Soms zijn deze prototypen schetsen van hoe openbare ruimte kan worden aangepast, maar het kunnen dus ook ideeën zijn over hoe mensen in de straat af en toe samen kunnen koken voor de eenzame buurman of hem mee kunnen nemen naar een buurtactiviteit.
In deze fase is het belangrijk dat we ook de randvoorwaarden of het proces van de verschillende projecten in de wijk helder krijgen zodat deze ook gepresenteerd kunnen worden in de wijk.
Ook zullen we moeten beslissen wat we al willen vertellen over mogelijke ideeën mbt vastgoed, of andere toekomstbeelden die er intern zijn. Wanneer het enigszins concreet lijkt dan wordt daarover verteld, wanneer het speculatie in de hand kan werken juist niet.
Fase 5: Toetsing
Alle nog overgebleven oplossingen worden bij de gemeente nogmaals bekeken en worden voorzien van hun (financiële) consequenties. De oplossingen die dan realistisch blijken te zijn die worden gepresenteerd op een informatiemarkt in de wijk waarbij de verschillende betrokken collega’s allemaal aanwezig zijn. Maar ook buurtbewoners die zelf aan de slag gaan met ideeën kunnen deze presenteren. Dit is de laatste kans voor de bewoners om ergens nog een aanvulling of opmerking over te maken. Het uiteindelijke resultaat wordt vervolgens verwerkt in het wijkontwikkelingsplan.