Mogelijke wateroverlast

Resultaten wateroverlast stresstest

Bekijk de resultaten van de wateroverlast stresstest in de kaartviewer(externe link).

Extreme Neerslag

Voor de gemeente Geldrop-Mierlo zijn 3 verschillende buien doorgerekend:
1.    De bui die daadwerkelijk is gevallen in de nacht van 17 op 18 juni 2020; 87mm in 5 uur;
2.    Een bui die één keer in de 500 jaar voorkomt; 90mm in 1 uur;
3.    Een bui die één keer in de 2.000 jaar voorkomt: 160mm in 2 uur;

Dat de kans op extreme neerslag klein is, betekent niet dat dit soort regenbuien in Nederland heel weinig vallen. Omdat het gebied waarop zo’n bui valt erg lokaal is kunnen er dus veel plekken zijn waar zo’n bui kan vallen. Dit soort buien vallen dan ook ieder jaar wel ergens in Nederland (kijk maar hoe vaak in de media aandacht is voor wateroverlast na extreme buien). Een extreme bui valt dus met relatief grote kans ergens in Nederland, maar de kans dat deze precies in uw straat valt is zeer klein. Het gaat altijd over de kans dat de bui voorkomt. Het zou zomaar morgen kunnen gebeuren. En de dag er op weer. De kans zegt niets over hoe vaak het werkelijk voorkomt. 

Door de verschuivingen in het klimaat gaan extreme buien vaker voorkomen. Die bui van 160 mm zal in het jaar 2050 mogelijk eens in de 500 jaar voorkomen. De kans dat er zo’n zware bui valt is dan dus een stuk groter. De kaarten laten zien hoe de kans op wateroverlast zich in de komende decennia gaat ontwikkelen.

Wat ziet u op de kaart?

Onze gemeente lijkt op een platte pannenkoek. Maar ook als bij een pannenkoek zijn er kleine hoogteverschillen. Bij extreme neerslag kan de riolering het water op een gegeven moment niet meer verwerken. Het water wat niet verwerkt kan worden stroomt naar het laagste punt wat tot overlast kan leiden. Dit duurt vaak hooguit enkele uren want daarna stroomt het water alsnog weg via de riolering. 

Op de kaart is met kleuren aangegeven waar water blijft staan bij extreme neerslag. Hoe donkerder de kleur blauw, hoe meer water er staat. De situatie lijkt op de kaart soms ernstiger dan het in de praktijk is. Als een straat op de kaart donkerblauw kleurt wil dat niet zeggen dat er water in de woningen stroomt. Dat hangt af van de hoogte ligging van de woning ten opzichte van de weg. 

Vanwege de beperkte nauwkeurigheid van de hoogtekaart moet de kaart op perceelniveau met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Kleine hoogteverschillen kunnen hier het verschil maken. Er is altijd onderzoek ter plaatse nodig.

Bij extreme neerslag komt water vaak woningen binnen via toiletpotten of schrobputten. Op de kaart is dit niet zichtbaar. Deze overlast heeft veelal te maken met de beluchting en ontluchting van de huisriolering en meestal niet met de hoogteligging van terrein of woning. 

Wat kunnen we er aan doen?

De gemeente investeert jaarlijks veel geld om te zorgen het rioolsysteem goed blijft werken. En ondanks dat kan het toch voorkomen dat bijvoorbeeld een afvoerputje verstopt is door blad of vuil. Dit is niet te voorkomen en wordt vaak pas zichtbaar als het te laat is. Meld deze situatie bij de gemeente dan kunnen we er iets aan doen.

Het rioolstelsel is niet berekend op de extreme buien. Veel riolen stammen uit de periode 1960-1980 en zijn ontworpen met de normen uit die tijd. Met de kennis van nu zouden we het wellicht anders doen. Het is ontzettend kostbaar en daarom op dit moment niet mogelijk om het gehele rioolstelsel in één keer aan te passen. Maar in de komende decennia zal dit geleidelijk aan wel gebeuren. 

Bij het ontwerp van de wijken zijn in het verre verleden vaak keuzes gemaakt die nu leiden tot wateroverlast. Ook hier telt dat we het met de kennis van nu anders zouden doen. Het is vaak moeilijk om hier iets aan te veranderen en bovendien brengt dat veel kosten met zich mee. Maar met gericht plaatselijk onderzoek zijn vaak wel oplossingen te bedenken. Bijvoorbeeld door het water af te leiden naar andere lage gebieden of door bergingskelders aan te leggen.

Ook bij het ontwerp van individuele woningen zijn soms keuzes gemaakt die nu leiden tot een groot risico op wateroverlast. Denk hierbij aan verdiept gelegen garages, kelders maar ook aan een te laag bouwpeil ten opzichte van de omgeving. Het is vaak uiterst kostbaar om dit aan te passen voor zover het al mogelijk is.

De hedendaagse trend om tuinen te verharden leidt tot steeds meer wateroverlast. In sommige straten is het verharde oppervlak zelfs verdubbeld. De capaciteit van de riolering is hier niet op berekend. Door uw tuin te vergroenen of op z’n minst te kiezen voor waterdoorlatend materiaal, draagt u bij aan de vermindering van wateroverlast. Voor het vergroenen van uw tuin kunt u overigens gemeentelijke subsidie krijgen. Die ene tuin maakt niet het verschil, maar alle tuinen samen wél.

Aan de rand van de bebouwde kom en in het buitengebied wordt regenwater veelal via sloten afgevoerd. Het is van groot belang dat de sloten open blijven. De gemeente maait de sloten geregeld. Door de bermen laag te houden kan het water van de weg in de sloten lopen.

De hoogteverschillen in onze gemeente zijn klein. Bij zware regenval staan de sloten van het waterschap vaak ook helemaal vol. Vaak stroomt het omliggende land dan onder water. Daarom worden in wijken als Luchen grote bergingsvijvers aangelegd om water tijdelijk in op te slaan.

Wat hebben we gedaan?

Naar aanleiding van wateroverlast is in 2020 een werkgroep aan de gang gegaan om met bewoners te zoeken naar oplossingen voor de overlast. Dit resulteerde in een groot aantal projecten die momenteel in voorbereiding of al uitgevoerd zijn. Een aantal hiervan noemen we hier:

• Er worden ondergrondse waterbergingskelders aangelegd in de Parallelweg, de Bisschop van Mierlostraat en de Neerakker.
• In de Neerakker, Heer Dickbierweg, bij de Beemdstraat en bij de Ori worden bassins in de vorm van vijvers aangelegd.
• Bij diverse woningen wordt de inrit aangepast om de toestroom van regenwater tegen te houden.

Op een 5-tal andere locaties wordt nog onderzocht wat de beste maatregel is.

Meer over dit onderwerp leest u op de pagina aanpak-wateroverlast en aanpak-wateroverlast-2020.